Trisiklik Antidepresan Zehirlenmeleri
Trisiklik antidepresanlar (TSA), genellikle depresyon, obsesif kompülsif bozukluklar, anksiyete ve panik bozukluklar gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ajanlardır. Etkileri santral sinir sistemi üzerinedir. Trisiklik antidepresan (TSA) toksikitesinde etkiler kardiyolojik sistem ve sinir sistemi üzerine yoğunlaşmaktadır.
Trisiklik antidepresanlar ülkemizde suicid amaçlı olarak sıkça kullanılmaktadırlar. Özellikle bu ilaçları kullanan bireylerin suicid girişime bulunma ihtimallerinin olması ve bu ajanları kullanmaları nedeni ile trisiklik antidepresanlar, suicid girişiminde sık olarak kullanılmaktadır.
5 mg/kg dozunundan fazla trisiklik antidepresan alınması durumunda akut zehirlenmeler ortaya çıkabilir. 10 mg/kg dozunun üzerinde trisiklik antidepresan alınması durumunda oluşan trisiklik antidepresan zehirlenmelerinde hayati risk mevcuttur. 1 gr üstü trisiklik antidepresan alımlarında ölüm görülme olasılığı çok daha fazladır.1
Trisiklik antidepresan zehirlenmelerinde belirti ve bulgular;
Genellikle kardiyak sistem ve sinir sistemi üzerine toksik etkilerini gösterdikleri için belirti be bulgularda bu sistemler üzerinedir. Trisiklik antidepresan zehirlenmelerinde aşağıdaki belirti ve bulgular görülebilir;
- Kardiyak aritmiler,
- PR, QRS ve QT sürelerinde uzama,
- Hipotansiyon (tedaviye dirençli olabilir.
- Hipertermi,
- Bradikardi veya refleks taşikardi,
- Nöbetler,
- Bilinç bozuklukları, koma,
- Dilate pupil,
- İdrar retansiyonu,
- Apne ve solunum yetmezliği,
- Deliryum,
Trisiklik antidepresan zehirlenmesi EKG örneği: Uzamış QT mesafesi ve geniş QRS
Trisiklik antidepresan zehirlenmelerinde hastane öncesi tedavi;
- Hasta ABCDE yöntemi ile değerlendirilmeli, temel yaşam desteği (TYD) veya ileri yaşam desteği (İYD) uygulamalarına ihtiyacı olup olmadığı belirlenmelidir.
- Hava yolu kontrolü sağlanmalıdır. Hastanın erken entübasyonu düşünülebilir.
- Hastaya %100 oksijen verilmelidir.
- Hastanın vital parametreleri değerlendirilmelidir. (Kan basıncı, solunum v.b)
- En kısa sürede kardiyak monitörisazyon yapılmalıdır. Bu hastalarda ölümcül aritmiler (Ventriküler fibrilasyon ve Ventriküler taşikardi) görülebileceği unutulmamalıdır.
- Nazogastrik katater yerleştirilmelidir., 1 gr/kg dozunda aktif karbon uygulanmalıdır.
- IV erişim sağlanmalıdır. Hipotansiyon durumunda sıvı resüsitasyonuna başlanmalıdır. (1-2 litre İzotonik NaCl yada Ringer Laktat)
- Sıvı resüsitasyonuna dirençli hipotansiyon durumunda vazopressörler kullanılabilir.
- EKG’ de uzamış QT ve özellikle geniş QRS (120 msn den yüksek), ve düzeltilemeyen hipotansiyon varlığında (Trisiklik antidepresan aldığı biliniyorsa) Sodyumbikarbonat (NaHCO3) endikedir. Sodyum bikarbonat, % 8.4 lük solüsyondan 1-2 mEq/kg dozunda IV olarak uygulanmalıdır,
- Hastanın vital parametreleri sürekli takip edilmeli ve not edilmelidir.
- Konvülziyon varlığında benzodiazepinler kullanılabilir.
- Hastanın yoğunbakım ünitesi olan bir merkeze transportu hızla sağlanmalıdır.
Referanslar:
- Yavuz, O. T. A. L., KARATAŞ, A. D., BAYDIN, A., & EDEN, A. O. (2009). Ölümcül Doz Amitriptilin Zehirlenmesi: Olgu Sunumu. Fırat Tıp Dergisi, 14(2), 160-162.
- Ünverir, P. (2007). Acil Serviste Trisiklik Antidepresan Zehirlenmeleri: Kritik Hastalar. Turkish Journal of Emergency Medicine, 7(2), 086-095.
- http://www.oxfordmedicaleducation.com/ecgs/ecg-examples/
- Anthony FT Brown and Michael D.Cadogan Acil Tıp Tanı ve Yönetim 6. baskı Syf: 174-175
