Hiperventilasyon Sendromu
Vücudun normal ihtiyacından daha fazla, derin ve hızlı nefes alıp vermekle karakterize bir klinik tablodur. Genellikle fobik anksiyetik dururumlar sonrasında, stresle baş edememe durumunda ve panik bozukluklar sonucunda oluşur.
Hastalar vücutlarında ters giden bir durum olduğunu iddia etmekte bu düşünce ile birlikte solunumlarını daha da hızlandırmakta ve derinleştirmektedirler. Hiperventilasyon durumlarında kandaki CO2 oranı düşmektedir. Bu düşünceden kurtulamadıklarında kısır döngü birbirini tetiklemekte ve durum daha da derinleşmektedir.
Hiperventilasyon sendromu düşünülen hastalarda mutlaka olası diğer sebepler ekarte edilmelidir. Altta yatan kronik hastalık öyküsü, metabolik bozukluklar, toksinler (ASA intoksikasyonu) ve pulmoner hastalık öyküsü araştırılmalıdır.
Carpopedal spazm sıklıkla görülür.
Hastalar genelde el ve ayaklarda kasılmalardan (Carpopedal spazm), uyuşmalardan ve batmalardan şikayet ederler, dudak etrafında da uyuşma, batmalardan ve çarpıntıdan şikayetçidirler. Öyküde daha önce de benzer durumlarda benzer durumla karşılaştıklarını söylerler. Bu tip hastaları, herşeyin yolunda olduğuna inandırmak oldukça güç olabilir. Huzursuzluk ve ajitasyon görülebilir. Sedyeden inmeye çalışma ve direktifleye uymama eğiliminde olabilirler. Aşırı ventilasyona bağlı olarak geğirme gibi şikayetler olabilir. Bu hastalarda hiperventilasyona bağlı baş dönmesi şikayetleri de olabilir. Sıklıkla SpO2 değerleri normaldir. (CO2 intoksikasyonuna dikkat.)
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi hiperventilasyon sendromu tanısı koyulmadan önce altta yatan nedenler araştırılmalı, hiperventilasyona sebep olabilecek bazı hastalıkların ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Hiperventilasyona sebep olabilecek durumları aşağıdaki şekilde belirtilebiliriz.
- Astım
- Pulmoner emboli
- Akciğer ödemi
- Akut koroner sendromlar
- Zehirlenmeler (ASA intoksikasyonu)
- Kafa travmaları
- Diabetik ketoasidoz
- Hipoksik diğer durumlar.
Hiperventilasyon sendromunda tedavi
- ABCDE yaklaşımı ile hasta değerlendirilmelidir.
- Altta yatan başka sebepler olup olmadığını araştırın.
- Kardiyak ve SpO2 monitörizasyon uygulayın.
- Hastaya sakinleştirmeye çalışın. En etkili tedavi herşeyin yolunda olduğuna hastayı inandırmaktır.
- Burundan nefes almasını yada dudaklarını büzerek nefes almasını sağlayın.
- Nefes alırken diyayram ve karın kaslarını kullanmasını sağlayın.
- Altta yatan bir kronik hastalık yok ise kese kağıdına solutma faydalı olabilir.
