ERC 2015 ile Pediatrik Yaşam Desteği
Yetişkinlerde genelde kalp kökenli kardiyak arrest olguları ile karşılaşırken, bebek ve çocuk hastalarda solunumsal problemlerin ilerlemesine bağlı olan durumlar sonucunda kardiyak arrest olguları karşımıza çıkmaktadır.
Pediatrik temel yaşam desteği olgularında genel olarak aynı basamakları uygulasak da, uygulama şeklimizde ve yöntemimizde çocukların anatomik yapıları gereği bazı değişiklikler olmak zorundadır. Yeni kılavuzda (ERC 2015) bir kaç noktada revizyon olmakla beraber genel anlamda köklü değişiklik olarak tabir edebileceğimiz bir değişiklik olmamıştır.
Bilinç Değerlendirmesi
Bilinç değerlendirmesi çocuklarda yetişkinlere benzer şekilde yapılmalıdır. Çocuğu iki elinizle tutup “nasılsın, beni duyuyor musun?” şeklinde seslenerek bilinç durumunu değerlendirmeye çalışın. Ağlama veya size cevap verme gibi tepkiler alıyorsanız hava yolu açıklığını ve çocuğun pozisyonunu koruyarak yardım çağın. Yardım gelene kadar çocuğun başında kalarak çocuğu izleyin ve bilinç durumundaki değişiklikleri sürekli takip edin. Ancak size cevap vermiyor ve tepkisiz ise hemen hava yolu değerlendirmesi yapın.
Hava Yolu Değerlendirmesi;
Bunun için 10 saniyeniz var. Bu süre zarfında hava yolu açıklığını sağlayıp solunum hakkında bir karar vermeniz gerekiyor. Öncelikle hava yolunu açmak için bir elinizi çocuğun alnına koyarak hafifçe geriye doğru manevra yaparken diğer elinizin parmak uçlarıyla (yumuşak dokuya bası yapmadan) çocuğun alt çenesinden destekleyerek kaldırın ve solunumu “bak-dinle-hisset” yöntemi ile değerlendirin. Eğer bir travma öyküsü, şüpheniz varsa yada hava yolunu yukarıda bahsettiğiniz şekilde açamıyorsanız “jaw trust” manevrası ile hava yolunu açmayı denemelisiniz. Manevralar sonucunda çocuğun normal nefes aldığını düşünüyorsanız, çocuğu dikkatli bir şekilde recovery (koma) pozisyonuna getirin ve tıbbi yardım için birini görevlendirin, yalnızsanız tıbbi yardım için siz başvurun. Tıbbi yardım gelene kadar olay yerinde bekleyerek çocuğu izlemlemeye devam edin. Solunumundaki ve bilinç durumundaki değişiklikleri sürekli takip edin.
Eğer hava yolu manevralarını uyguladıktan sonra çocuğun nefes almadığını yada normal nefes almadığını düşünüyorsanız, derhal oral kaviteye (ağız içine) bakın. Solunum yolunu tehdit eden muhtemel bir yabancı cisim olup olmadığını değerlendirin. Görebildiğiniz yabancı cisimleri derhal nazikce çıkarın (cisimleri daha aşağıya itmemeye büyük önem gösterin.). Eğer görebildiğiniz bir yabancı cisim yoksa hava yolunu temiz olarak kabul edip hemen sunni solunuma başlayın.
- 5 kurtarıcı soluk verin; Verdiğiniz soluklar uzunluğu yetişkinlerde olduğu gibi 1 sn civarında olmalıdır. Aşırı şiddetli solunum vermekten kaçının!
Verdiğiniz 5 solunumdan sonra çocuğun nabzını palpe etmeye çalısın. Yine 10 sn süreniz mevcut. Bu süre içerisinde çocuğun nabzını palpe edebiliyorsanız ve solunum yok ise, çocuğun efektif solunumu gelene kadar sunni solunum yaparak solunumu desteklemeye devam edin. Çocuğun solunumu geldi ise yine çocuğu recovery pozisyonuna getirerek solunumu izlemeye devam edin.
Çocuğun nabzını palpe edemiyorsanız ve yaşam belirtileri yoksa derhal göğüs kompresyonlarına başlayın.
Göğüs Kompresyonları;
Çocuklarda kardiyak kompresyon strernumun 1/2 kısmının alt yarısına uygulanmalıdır. Çocuğun fiziki durumuna göre (Büyüklük açısından) kardiyak kompresyonlar tek elle yada çift elle yapılabilir. Hız dakikada 100-120 arasında olmalı, kompresyonlarda göğüs kafesi 5 cm çökmelidir. Kardiyak kompresyonlarda bastırmanın yanı sıra göğüsün normal hale dönmesini sağlamak da çok önemlidir. Mutlaka basıdan sonra, göğsün tam gevşeyip nötr pozisyona gelmesini sağlayın. Kardiyak komresyonlara mümkün olduğunca ara vermeyin. Eğer etrafınızda yardım çağırabilecek birileri varsa derhal göğüs kompresyonlarına başladığınız anda yardım çağırmasını söyleyin ve siz kalp masajına devam edin. Yalnızsanız yardım çağırmak için acele etmeyin. 1 dk kalp masajı ve sunni solunum yapın. Bu 1 dakikanın sonunda yardım çağırın.
- 15:2 oranında kalp masajı ve sunni solunum devam etmelidir. 15 kalp masajı 2 sunni solunum.
Tıbbi yardım gelene kadar bu şekilde 15:2 olacak şekilde Temel yaşam desteğini sürdürün.
ERC 2015 Temel Yaşam Desteği Algoritması