Dekompresyon (Vurgun), belkide halk arasında en çok bilinen dalış yaralanmasıdır. Su altındaki yüksek basınç nedeni ile (Her 10 metrede 1 atm basınç artışı olur) azot gazı kanda sıvı halde yoğun olarak dolaşmaya başlar. Yüzeye hızlı çıkmanın etkisi ile vücut üzerinde bulunan yüksek basıncın birden azalması ile kanda sıvı halde bulunan azot hızla gaz formuna geçmeye başlar. Bu olay tabiri caiz ise gazoz şişesinin açılması ile oluşan kabarcıklara benzer. Gaz haline hızla dönen azot gazı, kan içinde kabarcıklar oluşturur. Oluşan bu hava kütlesi vücut dokularına, lenfatik sisteme, venöz ve arteriyel dolaşıma katılarak özellikle arterlerde tıkalıklığa yol açabilir. Bu da hayatı tehdit edebilecek sorunlara neden olabilmektedir.

Dekompresyon hastalığı dalıştan hemen sonra ortaya çıkabildiği gibi saatler sonra (48 saate kadar uzayabilir) ortaya çıkabilir Hafif ve ağır dekompresyon oluşabilir. Belirti ve bulgular klinik tablonun ağır yada hafif olarak seyretmesi ile alakalıdır.

Hafif dekompresyon durumunda belirti ve bulgular

Cutis Marmorata – Mermerleşme

• Künt ağrılar
• Özellike dirsek omuz ve dizlerde yoğunlaşan şiddetli eklem ağrıları,
• Halsizlik ve Bitkinlik
• Cilt kaşıntıları
• Ağrılı lenfoadenopati
• Ciltte mermerleşme

Ağır dekompresyon durumunda belirti ve bulgular

• Senkoplar
• Göğüs ağrısı
• Hemoptizi
• Öksürük
• Dispne
• Hİpotansiyon
• Disritmiler
• Koordinasyon ve konuşma bozuklukları
• Kişilik bozuklukları
• Nöbetler
• Bulantı, kusma, baş dönmesi
• His kaybı ve paraliziler

Dekompresyon (Vurgun) durumlarında hastane öncesi tedavi

Dekompresyon olgularının nihai tedavavisi basınç odalarındaki hiperbarik oksijen tedavisidir. Hasta en kısa zamanda tekrar basınç altına alınarak azot gazının tekrar sıvı hale geçmesi sağlanmalıdır. Bu aşamaya kadar hastane öncesi alanda;

• ABCDE değerlendirmesi yapın.
• Solunumu destekleyin. Geri dönüşümsüz maske ile hastaya %100 oksijen başlayın. Hastanın durumuna göre pozitif basınçlı ventilasyon ihtiyacı olabilir. Hasta entübe edildiğinde ETT’ nin kafını SF ile şişirin. (Hava ile şişirilen kafda Hiperbarik oksijen tedavisi (rekompresyon) sırasında kaf hacminde azalmalar görülecek ve bu durum hava kaçağına sebep olacaktır.
• Hastayı monitörize edin. Disritmilere dikkat edin.
• SpO₂ ve Kan basıncı takibi yapın.
• IV erişimi sağlayın. % 5 dextroz merkezi sinir sistemi hasarını arttırabileceğinden, %0,9 NaCl ile IV erişim sağla.
• KKM merkezi aracılığı ile hiperbarik oksijen tedavisi yapılabilecek bir merkez ile görüşülmesi ve bilgi alışverişinde bulunulması faydalı olacaktır.
• Hastada konvülsiyonlar gelişir ise KKM ile görüşülerek, Diazepam 0.1 mg/kg dozunda IV olarak uygulanabilir.
• Hastane öncesi alanda opioid türevi güçlü analjezi yöntemlerinden kaçının

Kaynaklar:

1- Acil Tıp Tanı ve Yönetim 6. baskı Syf: 209- 210 Anthony FT Brown and Michael D.Cadogan

2- http://tip.uludag.edu.tr/temel-tip-bilimleri/fizyoloji/ders-notlari/barotravma-ve-tehlikeleri.pdf

3- KARAPOLAT, Sami, and Aydın ŞANLI. “Barotravma.” Turkiye Klinikleri Journal of Surgical Medical Sciences 3.47 (2007): 63-67.

Özet

Makale Adı

Dalış Yaralanmaları: Dekompresyon (Vurgun)

Açıklama

Dekompresyon (Vurgun), belkide halk arasında en çok bilinen dalış yaralanması olan dekompresyon durumlarında belirti bulgu ve hastane öncesi tedavi

Yazar

E. TEK

Editör

www.resusitasyon.com

Editör Logo