İntravenöz/İntraosseöz Erişim ve Sıvı Tedavisi
İleri yaşam desteği uygulamalarında ilaç uygulama yada sıvı replasmanı yapmamız gerektiği durumlarda İnravenöz yada intraosseöz yola ihyiyacımız vardır. Özellikle intravenöz erişim sağlayacak isek mutlaka alternatifli 2. bir İV kataterizasyon sağlanmalıdır. IV (intravenöz) yol periferik yada santral venöz kataterizasyon yapılarak kullanılabilir.
Periferik Venöz Kataterizasyon;
Hastane öncesi ve genelde acil servislerde en çok tercik edilen ve daha az komplikasyonlu IV erişim şeklidir. genellikle sefalik ve bazilik venler kullanılır. Bu venlerin çaplarının geniş olması ve kolay kataterize edilebilmesi en çok tercih sebeplerinden bir tanesidir. Eğer kollarda ve el üstünden IV erişim sağlanamaz ise alt extremitelerden IV erişim sağlanabilir. Antekubital fossayı çaprazlayan median kubital ven, özellikle travma hastalarında, büyük çapta bir İV yol sağladığı ve kateterizasyonu kolay olduğu için, tercih edilmesi gereken damardır Santral venöz kataterizasyon uygulamasında kullanacağımız katater boyutu minimum 20g (pempe) tercihen 18g (yeşil) olmalıdır. hipovolemi varlığında ise minimum 18g katater kullanılmalıdır.
Santral Venöz Kataterizasyon;
Kardiyopulmoner resüsitasyonda dolaşım arresti nedeniyle periferik venöz kanülasyon mümkün olmayabilir, bu nedenle acil olarak ilaçların SVK yoluyla vermek durumunda kalınabilir. Bu gibi durumlarda Santral Venöz Kataterizasyon kullanılır.
Uygulama noktaları;
- Subklaviyan ven (SV)
- Đnternal jugular ven (ĐJV)
- Eksternal jugular ven (EJV)
- Femoral ven
Santral venöz yoldan verilen ilaçlar çok daha kısa sürede sistemik dolaşıma katılırlar, bu nedenle çok daha hızlı etki gösterirler. Embuli, tromboz, enfeksiyon riski önemli komplikasyonlarıdır.
İntraosseöz (Kemik İçi) Erişim;
Teknolojinin gelişmesiyle oldukça sık kullanılmaya başlanılan uygun teknikle yapıldığında başarı oranı çok yüksek olan bir girişimdir. Kardiopulmoner Arrest sırasında inravenöz yol 90 sn içerisinde açılamazsa hemen intraosseöz yol açılmalıdır.Genellikle tibia proksimali ve humerus proksimalinden uygulanır. Daha nadir olarak tibia iç malleol ve radius distalinden uygulanabilir. Komlikasyonları ve dezavantajları nedeni ile sternum fazla tercih edilmemelidir. Tüm sıvılar, kan ve kan ürünleri ve ilaçlar güvenli bir şekilde IV dozları ile aynı şekilde verilebilir.
KARDİYOPULMONER ARREST VE SIVI TEDAVİSİ.
Kardiyopulmoner arrest vakalarında kolloid sıbıvılar tercih edilmemelidir. İlk tercih olarak %0,9 NaCl (Serum Fizyolojik), alternatif olarak Ringer Laktat solüsyonu tercih edilmelidir. Eğer bilinen bir hipovolemi yok ise sıvı yüklemekten kaçınılmalıdır. Sıvı damar yolu açık kalacak şekilde(DAKŞ) verilmeli, ancak ilaç uygulamasının hemen arkasından 10-20 cc sıvı bolus olarak gönderilip sonrasında sıvı tekrar kısılmalıdır.
