Adenozin ve Hastane Öncesi Kullanımı
Adenozin (Adenosin), dar QRS kompleksine sahip düzenli taşikardilerin sonlandırılmasında kullanılan bir antiaritmik ajandır. Adenozin uzun zamandır piyasada olmasına rağmen 2005 yılından sonra ülkemiz acil servislerinde ve hastane öncesi acil tıp alanında düzenli dar QRS taşikardilerin sonlandırılmasında sıkça kullanılmaya başlanmıştır.
Adenozin, AV düğümü yavaşlatarak negatif inotropik (kalp hızını yavaşlatan etki) etki yapan bir ajandır. Güncel klavuzların hemen hemen hepsinde dar QRS kompleksine sahip stabil düzenli taşikardilerin tedavisinde ilk önerilen ajan olma özelliğini taşımaktadır.
Adenozin Endikasyonları
Adenosin hastane öncesi acil tıp alanında paroksismal supraventriküler taşikardilerin sonlandırılmasında endikedir.
Adenozin Konrendikasyonları
Adenozin aşağıdaki durumlarda kullanılmamalıdır.
- Ventriküler taşikardi
- WPW paterninde AF
- Astım
- Hipotansiyon ve hipovolemi
- Tüm bradikardilerde
- 2. ve 3. derece AV blok varlığında
- Hasta sinüs sendomu (Sinüs Arresti) olan hastalarda.
Adenozin Uygulama Dozları
Adenozin, hastane öncesi acil tıpta paroksismal supraventriküler taşikardi tedavisinde toplamda 3 doz halinde uygulanır.
Yetişkin hastalarda adenozin dozu, ilk doz, 6 mg IV/IO olacak şekilde uygulanır. Yanıt alınamaz ise 2-3 dakika sonra adenozin dozu 12 mg IV/IO olacak şekilde 2. defa uygulanır. Eğer yine yanıt alınamazsa 12 mg IV/IO olacak şekilde 3. yani son adenozin dozu uygulanır.
Çocuk hastalarda İlk doz, 0.1 mg/kg IV veya IO olarak uygulanır. Yanıt alınamaz ise 2-3 dakika sonra 0.2 mg IV veya IO olarak 2. doz uygulanır. Eğer yine yanıt alınamazsa 0.2 mg/kg IV veya IO olacak şekilde son adenosin dozu uygulanır.
Adenozin Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Adenozin uygulaması öncesinde hastada bulunan ritimin adenozin endikasyonu olduğuna emin olunmalıdır. Adenosin uygulaması sırasında mutlaka hastalar monitörize edilmelidir.
Adenosin yarılanma ömrü çok kısa olan (yarılanma ömrü 10 saniyenin altındadır) bir ilaçtır. Bu nedenledir ki Adenosin IV bolus olarak uygulanması gereken bir ajandır.
Adenosin uygulanmasından optimum faydayı elde etmek için uygulamanın yapılacağı IV yola 3 yollu musluk yerleştirilmelidir.
Uygulama yapılacak ekstremite kalp seviyesinden yukarıya kaldırılmalıdır.
Uygulanacak adenozin dozu 1-3 saniye içerisinde hızlıca gönderilmelidir. Adenosin dozunu takiben hemen 5-10 ml normal salin gönderilmelidir.
İlk Adenozin dozunu takiben 2-3 dakika içerisinde yanıt alınamazsa tekrar dozuna geçilmelidir. Adenozin dozu maksimum 3 defa tekrarlanmalıdır.
Adenosin uygulaması sonucunda disritmi sonlandırılamaz ise beta bloker yada kalsiyum kanal blokeri kullanılabilir.
Adenozin kullanımı sonrasında hastada kısa süreli sinüs arresti, elektrik çapması hissi, boşlukta olma hissi gibi durumlar görülebilir. Bu durumlar kısa süreli etkilerdir ve hızla düzelirler.
YaInız için teşekkürler. Bir şey sormak istiyorum. Adenozin atriyal fibrilasyonda veya ventriküler taşikardisinde kullanılabilir mi?
Kılavuzlarda her iki durum içerinde önerilen ilaçlar arasında yer almıyor. Ancak bazı kaynaklardaa kullanılabileceği konusunda görüşler mevcut