EKG ve AKS Hesaplaması
AKS, kalbin elektriksel aktivitesinin kalp üzerindeki ortalama yayılma yönü olarak tarif edilebilir. Kalbin AKS’ ını hesaplarken EKG den faydalanmaktayız. Kalpteki elektriksel aktivitenin ortalama yönü (Kalbin AKS’ ı) -30 ile +90 derece arasındadır. Bu aralıkta olan elektriksel uyarının ortalama yönü “normal aks” olarak tanımlanmaktadır.
AKS Yönleri
Kalbin AKS’ ının normal şartlar altında -30 ile +90 derece arasında yani normal AKS yönünde olmasını bekleriz. Ancak bazı durumlarda kalbin AKS yönünde sapmalar olabilmektedir. Bunlar “AKS sapması” yada “eksen sapması” olarak adlandırılır.
Sağ AKS sapması (Sağ eksen sapması): Kalbin aksının +90 ile +180 derece arasında olduğı durumdur. Sağ dal bloğu, sağ ventrikül hipertrofisi, lateral MI, dektstrokardi gibi nedenlerle görülebilir. Yetişkinlerde sağ AKS sapması olarak değerlendirilen +90 ile +180 derece arasında kalan bölge, yenidoğanlarda normal AKS olarak değerlendirilmelidir.
Sol AKS sapması (Sol eksen sapması): Kalbin aksının -30 ile -90 derece arasında olduğı durumdur. Sırt üstü yatma ve fazla kilolu kişilerde normal bir fizyolojik durumdur. Ancak, inferiör MI, sol dal bloğu, WPW (Wolf Parkinson White) sendoromda da sol aks sağması görülebilir.
Aşırı sağ AKS sapması (Aşırı sağ eksen sapması): Kalbin aksının -90 ile +180 derece arasında olduğı durumdur. Bebeklerde ASD (Atiyal septal defekt) durmlarında görülebilir.
EKG de AKS’ın Hesaplanması:
AKS hesaplaması yapılırken birden fazla yöntem kullanılabilmektedir. Ancak hastane öncesi alanda AKS’ ın tam derecesini hesaplamak gereksiz bir uygulamadır. Sadece gerekli olduğu durumlarda AKS’ ın kabaca hangi aralıkta olduğunu bulmak yeterlidir. Bunun için en pratik olan yöntem EKG de DI ve AVF derivasyonlarının QRS kompleksini değerlendirmektir. Bu amaçla her iki derivasyondaki QRS kompleksinin pozitif ve negatif yönlü olup olmasına bakılarak AKS hesaplaması yapılır.
Örnek Hesaplama:
