Hemotoraks
Genellikle travma nedeni ile plevral boşluklar arasına kan birikmesi durumunda oluşan tablo hemotoraks olarak değerlendirilmektedir. En sık künt veya penetran yaralanmalar sonucunda pulmoner hasar oluşması ile ortaya çıkarlar. Bunun yanından bazı hastalıklar ve malignite durumunda da non-travmatik veya spontan hemotoraks görülebilir.
Hemotoraks nedenleri;
- Travmalar (Trafik kazaları, künt, penetran, blast v.b.)
- Malignite
- İyatrojenik
- Tübetküloz
- Akciğer absesi
Hemotoraks gelişen bir kişide bu durumdan ilk etkilenen sistemler solunum sistemi ve dolaşım sistemidir. Plevral boşluğa biriken kan seviyesi arttıkça etkilenen taraftaki akciğerler kollebe olur ve semptomlar kendini belli etmeye başlar. Erişkin bir insanda plevral boşluğa biriken kan miktarı 750 ml’ ye ulaşıncaya kadar hastada belirgin semptom ve belirti görülmeyebilir. Biriken sıvı miktarı arttıkça dispne, takipne ve uç noktalarda siyanoz görülmeye başlar. Plevral boşluktaki sıvı miktarı 750 ml ile 1500 ml arasına ulaştığında dolaşım sistemi bulguları da genel tabloya eşlik etmeye başlar. Hastada taşikardi, hipotansiyon görülür. Plevral sıvı miktarı 1500-200 ml ye ulaştığında hastada şok bulguları görülmeye başlar. Akciğerlerin plevral boşluktaki kan basıncı nedeni ile baskı altında kalması ve mediastenin yer değiştirmesi nedeni ile kanama miktarı artar. Hemotoraks durumlarında plevral boşluğa biriken kan, akciğer – diyafragma hareketleri ve plevral enzimler nedeni ile pıhtılaşamaz ve kanama devam eder. Plevral boşlukdaki kan miktarı 1000 ml ve üzerinde ise bu durum masif hemotoraks olarak adlandırılır. Hemotoraks pnömotoraks ile beraber de görülebilir. Bu tablo hemopnömotoraks olarak adlandırılmaktadır.
Hemotoraks da semptromlar
Hemotoraks durumlarında semptomlar tamamen plevral boşlukdaki kan miktarı ile ilişkilidir. Hastada kanama ne kadar hızlı gelişirse klinik tablo o kadar hızlı kötüleşir.
- Dispne
- Takipne
- Hipoksi
- Siyanoz
- Hipotansiyon
- Taşikardi
- Etkilenen tarafta matite
- Göğüs ağrısı
- Etkilen tarafta solunum seslerinin derinden gelmesi yada azalması
- Boyun venlerinde düzleşme
- Etkilenen tarafta inspiryumda göğüs hareketlerinde azalma
- Şok
Hemotoraks olgularında hastane öncesi tedavi
- ABCDE yaklaşımı ile hasta değerlendirilmelidir.
- TYD ve İYD uygulamalarında hazır olunmalıdır.
- Hastaya yüksek konsantrasyonlu oksijen verilmelidir. Gerekirse pozitif basınçlı ventilasyon uygulanmalıdır.
- Entübasyona hazır olunmalıdır.
- Çift IV erişim sağlamalı. %0.9 NaCl veya RL infüzyonuna başlanmalıdır.
- Hastanın kardiyak, Kan basıncı ve SpO2 monitörizasyonu yapılmalıdır.
- Şok tablosu değerlendirilmeli gerekirse tedavi edilmelidir.
- Hemotoraks olgularının en önemli tedavisi göğüs tüpü takılmasıdır. Bu nedenle uygun merkeze hızla transportu gerçekleştirilmelidir.